Wat is CPL?
CPL is de afkorting van 'Chronisch Progressief Lymfoedeem'. Maar wat betekenen die woorden eigenlijk?
Chronisch = slepend, langdurig.
Progressief = toenemend in ernst.
Lymfoedeem = ophoping van eiwitten en vocht.
Het is een, nog, ongeneeslijke aandoening aan de (onder)benen van sokkenpaarden.
De aandoening komt vooral voor bij paarden met sokken zoals Trekpaarden, Friezen, Tinkers, Clydesdales en Shires.
Foto: Renske Smit van Kuddewerk
Onderzoek naar CPL
Er is helaas nog weinig (recent) onderzoek naar CPL gedaan. Op dit moment zijn er twee verschillende hypothesen [1] voor het ontstaan van CPL:
1. Een genetisch defect waardoor elastine in de huid progressief (dus toenemend in ernst) zal afbreken, waardoor het lymfesysteem ook kapot gaat. Het weefsel in de benen gaat fibroseren, waarbij veel collageen wordt aangemaakt. Vocht en afvalstoffen blijven staan en dit zien we uiteindelijk terug in onder andere de typische huidplooien, knobbels (lymfocyten) en ribbels bij paarden met CPL.
2. Er ontstaat een immuunreactie op een externe trigger. Neutrofielen (witte bloedcellen) produceren dan elastase wat elastine afbreekt waardoor, net zoals in hypothese 1, lymfevaten kapot gaan en vocht en afvalstoffen zich op zullen hopen.
Aan de hand van hypothese 2, wordt er op dit moment onderzoek gedaan [1] naar wat de externe triggers kunnen zijn. Hierbij lijken mijten, Chorioptes bovis, een hele grote rol te spelen en behandeling daarvan is dus zeer belangrijk om een paard met CPL te stabiliseren.
Veel behang creëert fijne omstandigheden voor infecties en mijten!
Nog voordat we de uitwendige, eerste symptomen van CPL
met het blote oog kunnen zien, speelt er zich al van alles af binnenin het weefsel!
Het verraderlijke van CPL is, is dat je het vaak niet direct ziet omdat het verstopt zit onder die mooie sokken.
Wanneer het paard zijn sokken nog heeft, wordt CPL vaak pas in een ver(der) gevorderd stadium ontdekt. Soms pas wanneer er kreupelheden ontstaan of de benen beginnen te stinken door bijvoorbeeld maden en/of infecties.
En dat is jammer, want juist in de beginfase is de grootste kans op stabilisatie.
Harde rimpels en huidplooien verdwijnen niet meer (helemaal).
Je paard helpen
Ondanks dat CPL nog ongeneeslijk is, zijn er wel degelijk dingen die je kan doen om je paard te helpen!
Denk aan:
- voorkomen en behandelen van mijten;
- zorgen voor gezonde hoeven;
- zoveel mogelijk (vrije) beweging;
- gezonde voeding voor optimale darmflora;
- Manuele Lymfedrainage (MLD).
Manuele Lymfedrainage (MLD)
MLD (Manuele Lymfedrainage) is één van de meest oppervlakkige massagetechnieken. Daardoor lijkt het soms alsof er weinig gebeurt tijdens een MLD-behandeling.
Daar is een reden voor: het lymfesysteem is een gevoelig systeem. Bij teveel druk schieten lymfevaten in de stress en bereik je het tegenovergestelde resultaat.
Omdat het lymfesysteem een rol speelt in veel orgaanprocessen in het lijf, is MLD breed inzetbaar.
MLD is zo'n zachte massagetechniek dat veel paarden het als rustgevend ervaren. Dat is mooi, want hierdoor kan het paard in de 'lymfemodus', de parasympatische kant van het zenuwstelsel, zakken.
Dit deel van het zenuwstelsel is verantwoordelijk voor opbouw, rust en herstel.
Je kan de werking van Manuele Lymfedrainage (MLD) beschrijven als:
- MLD verhoogt de afvoer van afvalstoffen en vocht (soms tot wel 75%!);
- MLD ondersteunt het afweermechanisme van het lymfesysteem;
- MLD kan pijnstillend werken;
- MLD verbetert herstel.
Foto: Renske Smit van Kuddewerk
CPL en MLD
Mijn ervaring is dat MLD inzetten bij CPL, zeker in de begin stadium, heel erg zinvol is: benen worden vaak slanker, de huid kan zich gaan herstellen en rimpels/plooien kunnen zachter worden. En daarnaast vinden de meeste paarden het gewoon heel fijn om te ontvangen.
CPL oplossen met MLD kan helaas niet, maar het kan zeker een een grote bijdrage leveren om het progressieve verloop te vertragen!
Vaak zien we tijdens een MLD&CPL-trajcet de CPL Scoring verbeteren!
Heb jij een sokkenpaard en herken je dingen als: jeuk, stampen, slecht genezende wondjes of dikkere benen? Dan nodig ik je graag uit om het gratis E-book over CPL te downloaden!
Tekst: Renske Smit van Kuddewerk
Bronnen
[1]. ikwashier.live, & Brys, M. (2021, 16 december). CPL b trekpaarden en koudbloedras -3- voor professionals - Marieke Brys - Beginnen met erfgoed 343. YouTube. Geraadpleegd op 9 april 2022, van https://www.youtube.com/watch? v=YOSBwOi3Sys&feature=youtu.be
[2]. De Keyser, K., Janssens, S., Peeters, L. M., Gasthuys, F., Oosterlinck, M., & Buys, N. (2014). Chronic progressive lymphedema in the Belgian draft horse in Belgium: clinical phenotyping, prevalence and risk factor analysis. Vlaams Diergeneeskundig Tdschrift, 83(3), 119–124. https://doi.org/10.21825/vdt.v83i3.16651